ส่วนที่ใช้ : ผล ดอก แก่น
สาระสำคัญ: เมล็ดมีน้ำมันหอมระเหย volatile oil ที่ประกอบด้วย myristicin และ safrole ส่วนดอกมีสารbalsam และ terpene
ประโยชน์: ใช้แต่งกลิ่นอาหาร ขนม ช่วยขับลม บำรุงกระเพาะ แก้ลม หน้ามืด ใจสั่น แก่นใช้เป็นยาแก้ท้องอืดท้องเสีย อาเจียน อาหารไม่ย่อย คลื่นไส้
ตามหลักโภชนาการ การรับประทานอาหารอย่างใดอย่างหนึ่งซ้ำ ๆ อยู่ทุกวี่ทุกวันนั้น ร่างกายจะได้รับสารอาหารชนิดนั้นมากเกินไป ทำให้ขาดสารอาหารอื่น ส่งผลให้ระบบการใช้สารอาหารในร่างกายบกพร่อง ทั้งนี้เพราะสารอาหารแต่ละชนิด ต้องทำงานร่วมกัน ช่วยเหลือกัน จึงจะเกิดประโยชน์ เช่น ผักมีวิตามินเอ มาก แต่จะไม่เกิดประโยชน์แก่ ร่างกาย ถ้าไม่มีไขมันเข้าไปช่วยละลายเอาวิตามินเอ ออกมา เป็นต้น
คนโบราณอาจจะไม่รู้หลักโภชนาการในเชิงวิทยาศาสตร์ก็จริงอยู่ แต่ก็รู้ดีว่า ต้องรับประทานอาหารให้หลากหลาย ร่างกายจึงจะแข็งแรง ในสำรับไทย จึงประกอบด้วยอาหารหลากชนิด ทั้งน้ำพริก เครื่องจิ้ม อาหารคาวหวาน และผลไม้
อาหารจากหลัก มักเป็นเนื้อสัตว์และน้ำพริกหรือเครื่องจิ้มเป็นพระเอกนางเอกและที่จะขาดเสียมิได้เลยก็คือ ผักเคียงตาม ประเภทน้ำพริก เช่น น้ำพริกข้น ต้องเคียงด้วยผักสด น้ำพริกเหลว ควรใช้ผักต้มหรือผักทอด ซึ่งก็ล้วนเป็นพืชผักสมุนไพรที่มีประโยชน์ในทางโภชนาการทั้งสิ้น
นอกนั้นเป็น พระรอง หรือ ตัวประกอบ มาเสริมให้อาหารสำรับนั้นมีรสชาติและคุณค่าครบถ้วน อย่างจานต่อมาต้องมีอาหารประเภท ยำ ต้องมีน้ำแกง อาจเป็นแกงจืด ต้มโคล้ง ต้มยำ ต้มข่า โดยดูจากอาหารจากหลัก เช่น จานหลักเป็นแกงเขียวหวานไก่ แกงจะเป็นต้มข่าไม่ได้ เพราะเป็นกะทิทั้งคู่ อาจเป็นต้มโคล้งก็ได้ หรือพะแนงเป็นจานหลัก ต้องเคียงด้วยแกงจืด
นอกจากนี้ คนโบราณยังมีวัฒนธรรมในการกินอีกอย่างคือ การแนมกันของอาหาร อาหารชนิดใด ต้องมีอะไรมาแนม เพื่อเป็นตัวประกอบให้หลากหลายขึ้น ถ้าในสำรับมีเนื้อสัตว์มาก อาจมีผัดผักสักจาน ถ้ามีแกงส้มต้องมีปลาเค็มหรือปลาสลิดทอด เพื่อใช้ความเค็มตัดรสเปรี้ยว มีแกงเขียวหวานต้องมีไข่เจียว เป็นต้น
อาหารสำรับนั้น คนสมัยใหม่อาจคิดว่ายุ่งยาก แต่ถ้าคิดกันถึงในแง่ของประโยชน์ อาหารสำรับจะมีประโยชน์มาก ในแง่ของสารอาหารที่ครบถ้วน ทำให้ร่างกายแข็งแรง สุขภาพดีหากคุณไม่มีเวลาพิถีพิถันกับการเข้าครัวปรุงอาหาร ต้องพึ่งอาหารสำเร็จรูป อาจใช้วิธีสั่งหรือซื้ออาหารให้มีความหลากหลาย อย่าเลือกซื้อเฉพาะของโปรด ซ้ำ ๆ ซาก ๆ อยู่อย่างนั้น
และครั้งต่อไป เมื่อคุณรับประทานอาหารไทยที่มีเครื่องเทศ และสมุนไพรต่าง ๆ อันเป็นประโยชน์ต่อร่างกาย จงอย่าละเลยที่จะรับประทานคุณค่ามหาศาลเหล่านี้ไปด้วย...เพื่อสุขภาพของคุณเองนะ
ปรับเปลี่ยนนิสัยการกินของคุณเสียตั้งแต่ต้นปี? 50 เพื่อว่าสุขภาพของคุณจะดีตลอดปีและตลอดไปค่ะ
