ชื่อวิทยาศาสตร์ : Dargea volubilis Benth.ex Hook.
วงศ์ : ASCLEPIADACEAE
ลักษณะทั่วไป
ต้น : เป็นพรรณไม้เลื้อย มีลำต้นเป็นเถากลม เนื้อแข็ง เปลือกมีสีน้ำตาลอ่อน ลำต้นเถาพาดพันตามต้นไม้ใหญ่
ใบ : ใบเป็นใบเดี่ยว ใบมีลักษณะเป็นรูปไข่ ปลายใบยาวเรียวโคนใบมน หรือเว้า ขนาดของใบกวางประมาณ ๑.๕-๔ นิ้ว ยาวประมาณ ๒.๕-๔.๕ นิ้ว เนื้อผิวใบค่อนข้างหนาหลังใบมีสีเขียวเข้ม ใต้ท้องใบมีสีเขียวอ่อนกว่า ก้านใบยาว ๑.๕-๒.๕ นิ้ว
ดอก : ดอกออกเป็นช่อตามบริเสณง่ามใบ ลักษณะของดอกเป็นดอกที่มีขนาดเล็ก มีกลีบดอกและกลีบรองกลีบดอกอย่างละ ๕ กลีบ กลีบดอกยาวประมาณ ๒ มม. โคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นท่อ ส่วนปลายกลีบก็จะแยกออกกันเป็นแฉกรูปเหลี่ยม ดอกเมื่อบานเต็มที่มีขนาดกว้างประมาณ ๑.๕ ซม.
ผล : ผลมีลักษณะเป็นฝัก มีความกว้างประมาณ ๑๖-๓๐ มม. ยาวประมาณ ๗.๕-๑๐ ซม. เปลือกฝักมีสีเหลือง ข้างในฝักมีเมล็ด เป็นรูปรีกว้าง ยาวราว ๑.๒ ซม.
การขยายพันธุ์ : เป็นพรรณไม้ที่มักขึ้นตามบริเวณชายป่า ขยายพันธุ์ด้วยปักชำ
ส่วนที่ใช้ : ลำต้น ใบ ผล ราก เถา
สรรพคุณ :
- ลำต้น แก้โรคตา แก้หวัด ทำให้จาม พิษงูกัด
- ใบ แก้แผลที่ถูกน้ำร้อนลวก แก้บวม แก้ฝี วิธีใช้โดยการนำใบสด มาตำให้ละเอียดแล้ใช้ทา
- ราก ทำให้อาเจียน ขับพิษร้อน กระทุ้งพิษ พิษฝี พิษไข้หัว ไข้กาฬ แก้ปัสสาวะพิการ แก้พิษน้ำดีกำเริบ ช่วยให้นอนหลับ
- ผล เป็นยารักษาโรคให้สัตว์
- เถา เป็นยาเย็นขับปัสสาวะ
ถิ่นที่อยู่ : กระทุงหมาบ้าเป็นพรรณไม้ที่มีขึ้นตามบริเวณป่าดิบ หรือป่าราบ ทั่วไปในประเทศไทย