 |
สาวร้อยผัว/สามสิบ
สาวร้อยผัว ชื่อนี้มาจากภาษาฮินดีว่า "Shatavari" แปลว่า Hundred Husbands
ซึ่งในประเทศอินเดีย สาวร้อยผัวถือเป็นสมุนไพรครอบจักวารเลยทีเดียว
ซึ่งในประเทศอินเดีย สาวร้อยผัวถือเป็นสมุนไพรครอบจักวารเลยทีเดียว
ส่วนชื่อที่เรียกๆ กันของสาวร้อยผัว ก็คือ Wild Asparagus
เพราะว่ามีหน้าตาเหมือนกับ Asparagus หรือหน่อไม้ฝรั่งนั่นเอง
เป็นไม้วงศ์หน่้อไม้ฝรั่ง ASPARAGACEAE
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Asparagus racemosus
สาวร้อยผัว เป็นสมุนไพรที่ดังมากเมื่อไม่กี่ปีมานี้ เมื่อโรงพยาบาลเจ้าพะยาอภัยภูเบศร
ได้ปลุกกระแสขึ้นมาต่อจากน้ำลูกยอ และกวาวเครือขาว/แดง
ได้ปลุกกระแสขึ้นมาต่อจากน้ำลูกยอ และกวาวเครือขาว/แดง
สรรพคุณของสาวร้อยผัวนับว่ามหัศจรรย์ที่เดียว
"สาวร้อยผัว"
คนภาคกลางเรียก "สาวร้อยปี" "สาวพันปี" "รากสามสิบ" หรือ "สามร้อยราก"
คนภาคอีสานเรียก "ผักชีช้าง" หรือ "เชียง" ใช้รับประทานเป็นผักได้
โดยยอดอ่อน ผลอ่อนรับประทานสดๆ และยังนำมาต้มหรือแกงอ่อมก็ได้เช่นกัน
ทำให้มีกลิ่นหอมคล้ายผักชีลาว
คนภาคเหนือเรียกสมุนไพรชนิดนี้ ว่า "ม้าสามต๋อน" หรือ "พอควายเมาะ"
ใช้เป็นยาดอง ยาบำรุง สำหรับเพศชาย เพราะกินแล้วทำให้คึกคักเหมือนม้า 3 ตัวรวมกัน
หรือแข็งแรงเหมือนควายถึก
ใช้เป็นยาดอง ยาบำรุง สำหรับเพศชาย เพราะกินแล้วทำให้คึกคักเหมือนม้า 3 ตัวรวมกัน
หรือแข็งแรงเหมือนควายถึก
ภาคใต้เรียก "ผักหนาม" เพราะลำต้นมีตุ่มๆหนามเกี่ยวเล็กๆ ใช้รับประทานเป็นผักกับน้ำพริก
เช่นเดียวกับทางภาคอีสาน
เช่นเดียวกับทางภาคอีสาน
 |
นอกจากเรื่องของการนำ มารับประทานแล้ว รากของสมุนไพรชนิดนี้ยังสามารถนำมาทุบ
หรือขูดกับน้ำ ทำเป็นน้ำสบู่ซักเสื้อผ้าได้อีกด้วย
หมอยาโบราณส่วนใหญ่จะรู้ว่าสาวร้อยผัวเป็นยาบำรุงสำหรับสตรี จึงมีชื่อว่า "สาวร้อยผัว"
กล่าวคือไม่ว่าจะอายุเท่าใดก็ยังสามารถมีลูกมีผัวได้
หรือขูดกับน้ำ ทำเป็นน้ำสบู่ซักเสื้อผ้าได้อีกด้วย
หมอยาโบราณส่วนใหญ่จะรู้ว่าสาวร้อยผัวเป็นยาบำรุงสำหรับสตรี จึงมีชื่อว่า "สาวร้อยผัว"
กล่าวคือไม่ว่าจะอายุเท่าใดก็ยังสามารถมีลูกมีผัวได้
วิธีการนำมาใช้นั้น
นำรากมาต้มกิน หรือนำรากไปตากแห้งแล้วบดเป็นผงปั้นเป็นลูกกลอนกินกับน้ำผึ้ง
หรือทำเป็นของหวานคือ "รากสามสิบแช่อิ่ม"
นำรากมาต้มกิน หรือนำรากไปตากแห้งแล้วบดเป็นผงปั้นเป็นลูกกลอนกินกับน้ำผึ้ง
หรือทำเป็นของหวานคือ "รากสามสิบแช่อิ่ม"
เป็นยาบำรุงในผู้หญิง
ในการทำให้ผู้หญิงกลับมาเป็นสาว (female rejuvenation)
ภาวะประจำเดือนไม่ปกติ ปวดประจำเดือน ภาวะมีบุตรยาก ตกขาว ภาวะหมดอารมณ์ทางเพศ
ภาวะหมดประจำเดือน (menopause) บำรุงน้ำนม บำรุงครรภ์ ป้องกันการแท้ง (habitual abortion)
ใช้ยับยั้งเบาหวาน เป็นพิษต่อเซลล์มะเร็ง กระตุ้นภูมิคุ้มกัน ต้านอาการเม็ดเลือดขาวต่ำ
ในการทำให้ผู้หญิงกลับมาเป็นสาว (female rejuvenation)
ภาวะประจำเดือนไม่ปกติ ปวดประจำเดือน ภาวะมีบุตรยาก ตกขาว ภาวะหมดอารมณ์ทางเพศ
ภาวะหมดประจำเดือน (menopause) บำรุงน้ำนม บำรุงครรภ์ ป้องกันการแท้ง (habitual abortion)
ใช้ยับยั้งเบาหวาน เป็นพิษต่อเซลล์มะเร็ง กระตุ้นภูมิคุ้มกัน ต้านอาการเม็ดเลือดขาวต่ำ
ลดระดับไขมันในเลือด ป้องกันกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด ลดอาการหัวใจโตที่เกิดจากความดันโลหิตสูง
ขับน้ำนม ยับยั้งการเกิดแผลในกระเพาะอาหาร ยับยั้งพิษต่อตับ
เช่น ผู้ป่วยโรค uterine fibrosis หรือ เนื้องอกในมดลูกและรังไข่
การทดลองทางคลินิก คือการใช้ในการรักษาโรคกระเพาะ โดยการให้รับประทานผงแห้งของราก
พบว่าได้ผลดีในการรักษาแผลที่กระเพาะอาหารและลำไส้เล็ก และลดภาวะกรดเกินในกระเพาะ
พบว่าได้ผลดีในการรักษาแผลที่กระเพาะอาหารและลำไส้เล็ก และลดภาวะกรดเกินในกระเพาะ
สำหรับการปลูกสาวร้อยผัวนั้น จะใช้เมล็ดและรากในการปลูก เป็นพืชที่ปลูกง่าย ทนแล้ง
เพราะออกแบบมาเป็นไม้ทนแล้ง มีรากขนาดใหญ่สำหรับกักเก็บน้ำ และใบที่ลดรูปเป็นเกล็ดเล็กๆ
ที่มองไม่เห็น ส่วนที่เป็นใบเส้นๆนั้น เป็นส่วนของกิ่งที่ยื่นออกมาทำหน้าที่แทนใบ แต่จะไม่มีปากใบ
จึงไม่ค่อยมีการสูญเสียน้ำ
เพราะออกแบบมาเป็นไม้ทนแล้ง มีรากขนาดใหญ่สำหรับกักเก็บน้ำ และใบที่ลดรูปเป็นเกล็ดเล็กๆ
ที่มองไม่เห็น ส่วนที่เป็นใบเส้นๆนั้น เป็นส่วนของกิ่งที่ยื่นออกมาทำหน้าที่แทนใบ แต่จะไม่มีปากใบ
จึงไม่ค่อยมีการสูญเสียน้ำ
 |
สาวร้อยผัวชอบดินร่วนปนทราย มีการระบายน้ำดี แต่ก็ขึ้นได้แทบทุกสภาพดินและสภาพอากาศ
ให้ดอกในช่วงฤดูฝน เมื่อให้ดอกติดเมล็ดแล้ว ควรตัดลำต้นทิ้งเพื่อให้แตกใหม่
จะทำให้มีลำต้นที่สมบูรณ์แข็งแรงมากกว่า
ให้ดอกในช่วงฤดูฝน เมื่อให้ดอกติดเมล็ดแล้ว ควรตัดลำต้นทิ้งเพื่อให้แตกใหม่
จะทำให้มีลำต้นที่สมบูรณ์แข็งแรงมากกว่า
สาวร้อยผัวควรปลูกลงดิน ไม่ควรปลูกในกระถาง เพราะมีรากขนาดใหญ่แบบเดียวกับกระชาย
หรือหนอนตายอยาก แต่ขนาดใหญ่กว่ามาก อาจยาวเป็นเมตร ไม่เหมาะกับการปลูกในกระถางขนาดเล็ก
แต่ตรงกันข้ามกับรากขนาดยักษ์ สาวร้อยผัวมีลำต้นเป็นไม้เลื้อยขนาดเล็กๆเท่านั้นเอง
หรือหนอนตายอยาก แต่ขนาดใหญ่กว่ามาก อาจยาวเป็นเมตร ไม่เหมาะกับการปลูกในกระถางขนาดเล็ก
แต่ตรงกันข้ามกับรากขนาดยักษ์ สาวร้อยผัวมีลำต้นเป็นไม้เลื้อยขนาดเล็กๆเท่านั้นเอง